Izložba Vere Božičković Popović i Miodraga Miće Popovića pod nazivom „Vera i Mića“, u organizaciji Udruženja „Umetnost bez granica“, GO Savski venac i Kuće kralja Petra I,

biće otvorena u sredu, 18. novembra 2015, u 19 časova, u Kući kralja Petra I .

Izložbu će otvoriti Nenad Konstantinović, predsednik Skupštine GO Savski venac i prof. Čedomir Vasić.

Izložba će biti otvorena do 1. decembra 2015. godine, radnim danima od 12 do 18 i subotom od 10 do 14 časova.

Ulaz slobodan.

Mića Popović, Vera, 1971.

Vera Božičković Popović, Prozor sa svećom, 1956.

Na izložbi u Kući kralja Petra I biće izložena dela koja pripadaju korpusu intimnih radova Vere Božičković Popović i Miće Popovića. Teme ovih slika vezane su za život oba umetnika (letovanje u Rovinju, boravak u Njujorku, porodični portreti). Neki od porodičnih portreta biće prvi put predstavljeni javnosti. Mali kubistički opus iz sredine pedesetih godina, kao i crteži iz Njujorka s početka osamdesetih godina prošlog veka, retko su izlagani i manje poznati radovi Vere Božičković Popović, kao i najranija ostvarenja Miće Popovića nastala neposredno posle Drugog svetskog rata. Izložba je koncipirana kao svojevrsni "porodični album" sa namerom da prikaže dela najintimnije, sentimentalne zaostavštine Vere Božičković Popović i Miće Popovića, dok je enformel faza stvaralaštva, značajna za oba umetnika, ovom prilikom izostavljena. Biografije umetnika: Miodrag Mića Popović (Loznica, 12.06.1923 — Beograd, 22. decembar 1996.), akademik, slikar, likovni kritičar, pisac i filmski režiser. U Beograd sa porodicom dolazi 1927. godine gde je završio osnovnu školu, a od 1933. do 1941. godine pohađa Treću mušku gimnaziju. Od 1942. do 1945. godine učestvovao je u Drugom svetskom ratu. Akademiju likovnih umetnostu u Beogradu upisao je 1946. godine, u klasi prof. Ivana Tabakovića. Njegov stan u Siminoj 9a, tada postaje stecište mnogih, kasnije veoma poznatih i uticajnih političara, intelektualaca i umetnika. Zajedno sa Batom Mihailovićem, Petrom Omčikusom, Miletom Andrejevićem, Ljubinkom Jovanović, Kosarom Boškan i Verom Božičković, napušta Akademiju i odlazi u Zadar, gde je 1947. formirana čuvena „Zadarska grupa“, prva umetnička komuna u posleratnoj Jugoslaviji. Po povratku u Beograd, zbog samovolje i nediscipline svi su bili izbačeni iz Akademije. Kasnije im je dozvoljeno da nastave studije slikarstva, sem Mići Popoviću, sa obrazloženjem da je „svršen slikar pa mu Akademije više nije potrebna“. Popović je nastavio da uči sam, uz pomoć profesora Ivana Tabakovića. Počeo je da slika 1938. godine družeći se sa slikarem Svetolikom Lukićem. Do rata je bio redovni posetilac Muzeja Kneza Pavla i Umetničkog paviljona na Kalemegdanu. Od 1940. godine izlagao je na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Prvu samostalnu izložbu održao je u Beogradu 1950. godine, iste godine počeo je da objavljuje kritike i eseje. Oženio se Verom Božičković 1949. godine sa kojom odlazi u Pariz 1951. godine, na šest meseci, a potom 1952. i u kome u nekoliko navrata ostaje do 1959. godine. Boravio je u Njujorku 1980-1981. i bio gostujući profesor na Njujorškom državnom univerzitetu u Olbaniju 1982. godine.. Za dopisnog člana SANU izabran je 1978, a za redovnog 1985. godine. Mića Popović je prošao kroz nekoliko slikarskih faza od kojih su najpoznatije „enformel“u periodu 1959-1969. i „slikarstvo prizora“ od 1969. do 1979. godine. No, pre toga je imao zanimljivu predistoriju koja je takođe značajna za srpsko slikarstvo druge polovine dvadesetog veka. Ona se može podeliti u nekoliko perioda. Pre dolaska na Akademiju likovnih umetnosti 1946. godine, Popović se već uveliko zainteresovao za slikarstvo. Njegova rano ispoljena prirodna potreba za likovnim oblikovanjem ozbiljnije je izražena u gimnaziji kod Riste Stijovića koji mu je bio profesor crtanja. Istovremeno je počeo da posećuje tekuće izložbe priređivane u Umetničkom paviljonu na Kalemegdanu i u Muzeju kneza Pavla, gde je bio u prilici da vidi i da se neposredno upozna sa najznačajnijim ostvarenjima srpskih i jugoslovenskih umetnika, već i sa inostranom umetnošću. Značajno je bilo i njegovo poznanstvo sa slikarem Svetolikom Lukićem koji mu je prvi ukazao na slikarstvo kao umetnički medij. Te dve okolnosti su smanjile Popovićevo interesovanje za gimnazijskim školovanjem i potpuno ga okrenuli likovnom stvaralaštvu. Ozbiljan preokret u Popovićevoj umetnosti nastaje na samom početku studiranja na Akademiji. Sukob dve ideologije profesora te škole, onih koji su vatreno zastupali novu ideologiju socijalističkog realizma i drugih, starijih koji su u tišini ostali privrženi predratnoj estetici poetskog realizma, i intimizma nikako nije odgovarao mladom slikaru koji je video da tu nešto nije u redu, ali tada nije razumeo šta. No, ubrzo je shvatio da mu školski program rada nikako ne odgovara, te je nagovorio drugove iz svoje klase da samoinicijativno, pre kraja školske godine odu u Dalmaciju da se, posle kratkog traženja, na nekoliko meseci zadrže u Zadru. Tada i nastaje mit o "Zadarskoj grupi". Mediteransko svetlo, pejsaž i sloboda međusobnog portretisanja su u tom trenutku potpuno zadovoljili potrebe te skupine slikara. Napunjeni novom kreativnom energijom vraćaju se u Beograd i bivaju izbačeni sa Akademije. Posle urgiranja njihovih protežea na visokim političkim i državnim položajima svi su, sem Miće Popovića, bili vraćeni na školovanje. Danas je teško pretpostaviti da li je takva odluka pomogla ili odmogla Popoviću da postane toliko specifičan umetnik u srpskom slikarstvu koji će obeležiti njegov razvoj skoro do samog kraja veka. Ova nedoumica podstaknuta je njegovim mukotrpnim traganjem za likovnim izrazom, „traženjima i lutanjima“ kroz koji je Mića Popović prošao tokom gotovo cele šeste decenije. U njima je bilo etnografskih motiva, srednjovekovnog živopisa, starog poetskog intimizma, anahrone „Pariske škole“ sa kojom se neposredno suočavao tokom nekoliko boravaka u toj bivšoj svetskoj prestonici slikarske umetnosti. Ako se u Parizu suočavao sa novom umetnošću koja je postavljala temelje enformela, on još nije bio kreativno spreman da to primeti, a još manje da unese u sopstveno delo. Bilo je potrebno da se najpre upozna sa filozofijom zen budizma, a da potom praktično vidi kako nastaju „enformel“ slike na samom isteku pedesetih godina da bi se silovito upustio u ono što je definitivno obeležilo srpsku umetnost šezdesetih i dovelo je u stvarne relacije sa internacionalnim tokovima. Mića Popović je u istoriografiji postavljen na sam vrh tog novog talasa u našem slikarstvu, ne samo po delima koje je stvarao već i po kritičkim opservacijama koje su toj umetnosti dale neophodnu teorijsku osnovu. Međutim, Popović ponovo preživljava svojevrsno zasićenje enformelnom slikarskom praksom i, uz promenjene političke i socijalne okolnosti na početku osme decenije, otpočinje svoju poslednju avanturu — „slikarstvo prizora“. Prevratnički povratak u figurativnost neminovno ga je odveo u angažovano slikarstvo koje je kao „poslednja odbrana jednog naroda“ moralo da pokaže umetnikov jasan politički stav izražen i simbolički — serijom slika sa majmunima, i tekstualno — „Manipulacija“, „Ne hvala!“, „Oštra osuda crnog talasa“, i serijom „Gvozden“ (gastarbajteri). U „Heksagonalnom prostoru“ sa prijateljima: Živoradom Stojkovićem, Brisalavom Mihajlovićem Mihizom, Dobricom Ćosićem, Lazarom Trifunovićem i Antonijem Isakovićem 1970. godine Mića Popović obznanjuje početak javnog disidentskog delovanja kome je ostao privržen do devedesetih, kada u uslovima višestranačja prelazi u opoziciju. Nimalo nije slučajno da je poslednji javni nastup, već vidno umoran i bolestan imao neposredno pred smrt ispred pobunjenih studenata beogradskog univerziteta 1996. godine. Pored slikarstva, režije i likovne kritike, bavio se scenografijom, kostimografijom i pisanjem scenarija. Nagrade: 1961. Nagrada za slikarstvo na II oktobarskom salonu, Beograd 1962. Nagrada Matice srpske za slikarstvo na izložbi „Deset godina umetničkih kolonija u Vojvodini“, Novi Sad 1963. Nagrada za slikarstvo na izložbi „Salon 63“, Rijeka 1968. Nagrada za slikarstvo na izložbi „Sedma decenija jugoslovenskog slikarstva“, Sombor 1969. Nagrada „Zlatna paleta“ ULUS-a na XLVIII izložbi ULUS-a, Beograd 1975. I nagrada na „International art exhibition committed figurative art“, Slovenj Gradec 1976. Otkupna nagrada na „X Biennale internazionale d'arte“, Campione d'Italia 1977. Nagrada na Internacionalnoj izložbi originalnog crteža, Rijeka 1978. Nagrada „Zlatna batana“, na izložbi „Anale“, Rovinj 1983. Nagrada publike na izložbi „Kritičari su izabrali“, Beograd 1989 Dodeljena Nagrada Politike iz Fonda „Vladislav Ribnikar“, (dobijena 1971.), Beograd 1989. Počasni građanin Loznice 1996. Ravnogorska nagrada za slikarstvo, (posthumno), Beograd 1996. Kraljevski orden dvoglavog belog orla 1. stepena (posthumno), Beograd Vera Božičković Popović (Brčko, 1920 - Beograd, 2002). Od 1945. godine živela u Beogradu. Završila je slikarske studije na Akedemiji likovnih umetnosti 1949. godine, u klasi prof. Marka Čelebonovića. Zajedno sa slikarom Mićom Popovićem, napustila je studije i odlazi u Zadar 1947. godine, u kome postaje jedan od osnivača "Zadarske grupe". Posle šestomesečnog boravka u Zadru, vratila se u Beograd. Nakon završenih studija sa Mićom Popovićem (suprugom od 1949. godne) 1951. godine odlazi u Pariz, u kome boravi u nekoliko navrata, a u Beograd se definitivno vraća 1957. godine. Jedna je od naših najznačajnijih slikara enformela. Slike joj se nalaze u brojnim javnim i privatnim kolekcijama u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji. Studenti posleratne beogradske Akademije koji su učili u malobrojnim klasama suočili su se sa ozbiljnom dilemom da li da slede poetike koju su njihovi profesori u svom radu već odavno formirali, ili da slušaju upute u novu estetiku za koju su, s pravom, sumnjali da im oni iskreno preporučuju. Većina se, izuzev najvernijih sledbenika komunizma, otvoreno ili potajno opredeljivala za onu vrstu stvaralaštva koja je zaobilazila propisane dogme i tražila drugačije puteve, pre svega se oslanjajući na stvaralaštvo epohe poznog modernizma, uz pokušaje da se on koliko je moguće osavremeni, odn. da se prilagodi novom vremenu i zaista novoj, nedogmatskoj estetici. Grupa slikara, tek upisanih na Likovnu akademiju, iz klase prof. Ivana Tabakovića, među kojima je bila i Vera Božičković, nezadovoljna školskim programom, odlučila je 1947. godine da izađe u prirodu i proveri mogućnost onih likovnih poetika koje nisu mogli da istražuju u Akademijinim klasama. Odabrali su Zadar kao mesto privremenog boravka i tu započeli novu avanturu. Tada su im uzori bili stari, predimpresionistički majstori koje su prvi modernisti prisvojili kao uzore. Njihov način „narušavanja“ realističke forme intenzivnim prodorima svetla, ali i sa atipičnim, neakademskim temama, učinio se ovim slikarima početnicima kao najpovoljniji način demonstriranja otpora prema formalnom i sadržajnom apsolutizmu socijalističkog relizma. Rani Verini portret u tehnici ulja na platnu, poput „Autoportreta“ iz 1950. pokazuju tu osobinu odstupanja od tvrdoće realizma ka omekšavanju kontura i hromatskog registra na licima, blagim i sočnim pastelnim pasažima punim svetla i neke istovetne, zajedničke sete, samozagledanosti i u sebe i u vlastiti rad. Gotovo da je cela ta decenija za Veru Božičković Popović prošla u traženju vlastitog puta između socijalističkog realizma koji je bio odmah odbačen kao jalova slikarska ideologija te starih, iscrpljenih realističkih i intimističkih poetika njenih profesora Mladena Josića, Zore Petrović, Jovana Bijelića, Mila Milunovića, Ivana Tabakovića i Marka Čelebonovića, napokon i naglog, potpunog oslobođenja od tradicionalnog slikarstva prema radu sa materijom ili enformelu. Kako se šesta decenija bližila kraju, tako se i Vera Božičković Popović bila zasitila starih, modernističkih uzora, makar oni bili ponajbolji u našem ili evropskom slikarstvu. To zasićenje doživelo je kulminaciju tokom njenog drugog boravka u Francuskoj od 1956. godine, najpre u Parizu, a potom na atlantskom ostrvu Brea kada je definitivno shvatila da je, u tom trenutku, došla do vlastitog slikarskog kraja, kraja umetnosti larpurlartizma i njegovih poslednjih ostataka, te da je morala da krene novim pravcem. I ako tada predmet u njenim slikama i nije potpuno nestao, već sledećih godina on će se potpuno izgubiti u materiji, u strukturnim naslagama slike koja je sama po sebi postala objekat – predmet – rad, projekcija jednog potpuno promenjenog načina mišljenja i gledanja na slikarsku umetnost i njene novopostavljene ciljeve i zahteve koje je nametala epoha sa svojom opštom filozofijom, duhovnom i intelektualnom klimom. U toj prvoj fazi, Vera je tragala za onom vrstom materije koja joj je omogućila da, posle vezivanja za podlogu, špahtom načini reljefe, kanjone, vododelnice, kolotečine, useke, ostrva, jezera koji su gradili osnovni „prizor“ slike. Pasta načinjena od malo peska, gipsa i terpentina omogući li su joj da se slika „dogodi“, ali i da ona potom nastavi da „radi“, da se vremenom samorazgrađuje (o čemu najbolji dokaz i danas nalazimo prateći nezaustavljivo osipanje peska sa tih njenih radova). Ta potreba za autodestrukcijom slike, zapravo umetničkog objekta uopšte, u prvoj fazi u Verinom slučaju trajala je dve godine 1959. i 1960. kada je načinila najradikalnija dela u srpskom slikarstvu struktura. Tokom kasnijih decenija, sedme i osme posebno, ona je potpuno izgradila poetiku enformela, poput slike „Svetli kanjon“ iz 1978. godine koja stoji kao znak njene ukupne slikarske delatnosti. Te potonje, postenformelne slike mogle su podsećati na ranije mikropejzažno slikarstvo iz mnogih razloga, od kojih su neki: prisustvo prirodnih materijala u slici, izgled njene površine načinjene peskom, katranom, mineralima nalik geološkim strukturama, a čak i njihovi nazivi su takav plastički prizor naglašavali. Vera Božičković Popović je prošla kroz zanimljivu slikarsku avanturu koja se nije ticala samo nje i njenog rada, već i izazova kritičke stvaralačke misli o toj jedinstvenoj pojavi u srpskom slikarstvu druge polovine prošlog veka. Samostalne izložbe: 1956. Galerija ULUS, Beograd 1969. Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd 1977. Likovna galerija Kulturnog centra Beograda, Beograd 1984. Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić, retrospektivna izložba, Beograd 1994. Galerija Zepter, Beograd Nagrade: 1962. Nagrada Oktobarskog salona za slikarstvo, Beograd 1968. Oktobarska nagrada Grada Beograda, Beograd